خانواده پدیده‌ای اجتماعی و فرهنگی است که به تعبیر پژوهشگر و متفکر فرانسوی لوی اشتراوس حاصل برخورد دراماتیک بین طبیعت و فرهنگ است. کشش جنسی، نیاز به تولید نسل و نیازهای مادی و جسمانی که پدیده‌های زیستی هستند، در ترکیب با قواعد و قراردادهای اجتماعی که پدیده‌های فرهنگی هستند، در نهایت به شکل‌گیری نهادی اساسی تحت عنوان خانواده می‌انجامد. این ترکیب به این نهاد بنیادی؛ ابعادی جسمانی، روان‌شناختی و جامعه‌شناختی می‌بخشد. خانواده از سویی مظهر کشش‌های عاطفی و از سوی دیگر مظهر اجتماع و به تعبیری مظهر سلطه گروه بر فرد است.
خانواده نهادی دیرپاست و از گذشته‌های دور تاکنون تحولات زیادی را از سر گذرانده است. انواع متفاوت بسیاری داشته و در یک گستره جغرافیایی وسیع و در زمانی به درازای تاریخ به حیات خود تا به امروز ادامه داده است. هم‌پایایی داشته و هم پویایی. پایه و بنیاد نهادهای دیگر چون دولت، اقتصاد و دین بوده است. پیوندها و در عین حال گسست‌های زیادی را پشت سر نهاده و دائماً در تعامل با نهادهای دیگر به حیات خود ادامه داده است. بنابراین عجیب نیست که موضوع تفکرات فلاسفه و سوژه کنجکاوی‌های دانشمندان اجتماعی بویژه مردم‌شناسان و جامعه‌شناسان قرار گرفته و این کاوش‌های فکری و علمی در مجموع ادبیات گسترده‌ای از مطالعات خانواده را تاکنون فراهم آورده است. نظریه‌های متنوعی در مورد پایایی، پویایی، ساخت و کارکرد و نیز آسیب‌های خانواده ارائه شده‌اند. این دیدگاهها امروزه بن‌مایه مطالعات در مورد خانواده مدرن است.
عنوان این اثر «خانواده و فرهنگ» است. گستردگی موضوع ایجاب می‌کند که مخاطبان گرامی چکیده‌ای از یافته‌های پیشینیان را مرور نمایند. بخش اول کتاب تمهیدی برای این ضرورت است تا خواننده تعاریف و کلیاتی از مفاهیم پرشمار موضوع اصلی کتاب را دریافت نماید. بخش اول کتاب از چهار فصل تشکیل شده است. فصل نخست با عنوان مفهوم‌شناسی خانواده، ضمن مروری بر تعاریف خانواده، ساخت‌های متنوع خانواده در فرهنگ‌های مختلف را بررسی می‌کند و آنگاه در بخش‌های جداگانه کارکردهای اصلی این نهاد و نیز کارکردهای نامناسب آن را مورد توجه قرار می‌دهد. ضمن اینکه گزارشی کوتاه از سابقه مطالعات در این حوزه را نیز ارائه می‌کند.
مفهوم خانواده بدون بررسی ارتباط آن با مفاهیم مهم دیگر یعنی مفهوم همسرگزینی و ازدواج و مفهوم خویشاوندی به درستی تبیین نمی‌شود بنابراین به ترتیب فصل‌های سوم و چهارم، این مفاهیم نیز مورد توجه قرار گرفته‌اند. همچنین لازم می‌نمود که نظریه‌های مردم‌شناسی و روان‌شناختی در حوزه مطالعات مربوط به منشأ خانواده نیز توسط مخاطب محترم مرور شود بنابراین فصل دوم این بخش با واکاوی دیدگاههای شماری از نظریه‌پردازان مهم به نظر خوانندگان می‌رسد.
بخش دوم که در واقع متن اصلی اثر نیز هست در پنج فصل تنظیم شده است. نخست برای آنکه ذهنیتی از تنوع فرهنگی موجود در ساخت‌های خانواده و خویشاوندی به دست آید فهرستی از اشکال خاص زناشویی و خویشاوندی از نقاط مختلف دنیا تهیه و تحت همین عنوان در فصل نخست این بخش ارائه شده است. این فهرست معلوماتی را فراهم می‌کند تا تنوع فرهنگی در مطالعات خانواده راحت‌تر درک شود. آنگاه در فصل دوم این بخش تحولات تاریخی خانواده با عناوین خانواده شکارچی، خانواده بوستانکار و خانواده مدرن بررسی شده و برخی نظریه‌هایی که در مورد سازوکارهای این تحولات تاریخی وجود دارند نیز مورد توجه قرار می‌گیرند.
در فصل سوم به ویژگی‌های خانواده معاصر در نقاط مختلف دنیا پرداخته می‌شود و آنگاه در فصلی جداگانه تحولات خانواده در ایران از گذشته‌های دور تا به امروز بررسی می‌شود و سرانجام به جهت اهمیت موضوع آسیب‌های خانواده در دنیای امروز و در ایران، فصل پایانی به این موضوع پرداخته است.
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.