بررسی جمعیّتها مربوط به بیشتر فعّالیتهای انسان است. بهعنوان یک رشته، جمعیّتشناسی شبیه آمار است زیرا روشهای آن در بسیاری دیگر از رشتههای دانشگاهی استفاده میشود. در مورد جمعیّتشناسی این رشتهها عبارتند از بررسیهای آماری، مدیریّت کسب و کار، عدالت کیفری، جغرافیا، تاریخ، بررسیهای حقوقی، بازاریابی، بررسیهای سازمانی، برنامهریزی، پیشبینی، علوم سیاسی، سیاستهای عمومی و مدیریّت، مراقبتهای بهداشتی و آموزش و پرورش، جامعهشناسی و بررسیهای شهری. روشهای جمعیّتشناختی در سطح وسیعی توسّط افرادی که در این رشتهها فعّالیت دارند استفاده میشود. با توجّه به مخاطبان گسترده و برخی تحوّلات اخیر در روشهای جمعیّتشناختی، محتویات این کتاب با استفاده از روشهای موجود اخیراً توسعهیافته، شکاف اساسی در کاربرد روشهای جمعیّتشناختی را پُر میکند. این کتاب جنبههای بسیاری از صور جمعیّتشناختی، روشهای مرتبط و کاربرد آنها را در بر میگیرد. برخی از سنجههای آماری مربوط به بررسی جمعیّتشناسی، مفاهیم و تکنیکهای مرتبط با آنها را معرّفی میکند. کتاب به مدلهای جمعیّتی پایه و شرح و بسط مفاهیم و جریانهای جمعیّتی میپردازد. علاوه بر این، تحلیل پدیدههای جمعیّتی بهصورت مقطعی و تحلیلهای طولی/گروه همدوره را در بر میگیرد.
این کتاب روشهای مورد استفاده در محاسبهی جدولهای عمر و جدولهای عمر چندکاهشی را که در مطالعهی پدیدههای جمعیّتی مانند مرگومیر، اختلال در سلامتی، زناشوئی و دیگر رویدادهای اجتماعی مفیدند پوشش میدهد. کاربرد مهمّ روششناسی جدول عمر در پیشبینیهای جمعیّت است. این کتاب به بررسی روشهای جایگزین جمعیّت و پیشبینیهای مرتبط در هر دو سطح ملّی و محلّی میپردازد. ارزیابی دقّت دادههای جمعیّتشناختی یک پیششرط مهم در تحلیلهای جمعیّتشناختی است. به روشهای ارزیابی دقّت دادهها، تسطیح و تعدیل آنها که ممکن است مورد نیاز باشد، پرداخته شده است. مدل جمعیّت ثابت ابزار مفیدی در تحلیل جمعیّتها و برآورد پارامترهای جمعیّتی از مجموعهی دادههای ناقص است. این روش در کشورهای در حال توسعه که از کمبود دادههای جمعیّتی رنج میبرند از اهمیّت ویژهای برخوردار است. بهبود فناوری رایانه و نرمافزار، استفاده از صفحههای گسترده و دیگر نرمافزارها را در تحلیلهای جمعیّتشناختی افزایش داده است. ارتباط نرمافزار در حوزهی عمومی با تحلیل جمعیّتشناختی و همچنین برخی از بستههای اختصاصی در این زمینه مورد بررسی قرار گرفته است.
این کتاب در 14 فصل سازمان یافته است. چیدمان فصلها از مفاهیم پایه به مفاهیم پیچیدهتر است. چهار فصل اوّل به معرّفی جمعیّتشناسی بهعنوان یک رشتهی تحصیلی و تحلیلی اختصاص دارد. در فصل 1، به بررسی ماهیّت و بافت تاریخی تحلیلهای جمعیّتشناختی پرداخته میشود. فصل 2، واژگان، تعریفها و ایدهها در مورد دادههایی که نیاز به یادگیری دارند را فراهم میکند. در فصل 3، برخی از سنجههای آماری پایه توصیف میشوند تا آشنایی بیشتری با تحلیلهای جمعیّتشناختی حاصل شود. این موارد عبارتند از سنجههای اصلی مانند فراوانی، نسبتها، میزانها و احتمالات، شاخصهای مرکزی و پراکندگی، تمرکز، عدم تشابه و تفاوت نسبی. روش همبستگی و رگرسیون نیز بررسی شدهاند. فصل 4، سنجهها و واژگان اصلی جمعیّتی را پوشش میدهد. در مجموع، فصلهای 3 و 4، ایدهها و سنجههای اصلی حجم، توزیع و ترکیب جمعیّتهای انسانی را ارائه میکند. این ایدهها که به نوبهی خود مؤلّفههای تغییر جمعیّت یعنی باروری، مرگومیر و مهاجرت را پوشش میدهند، لازم است پیش از ورود به فصلهای بعد آموخته شوند. فصل 5، باروری را پوشش میدهد در حالیکه فصل 6 به بررسی مرگومیر میپردازد. رویکردهای مقطعی و طولی در جمعیّتشناسی بررسی شده و سنجههای ساختگی باروری و بازماندگی ارائه شدهاند. فصل 7، دیدگاه بسیار مهمّ جدول عمر در مطالعهی مرگومیر و بازماندگی را پوشش میدهد که با توجّه به این موضوع در فصلی جداگانه به آن پرداخته شده است. مهاجرت موضوع فصل 8 کتاب است.
بهطور کلّی، فصلهای 2، 3، 4، 5، 6، 7 و 8 به جمعیّتشناسی از منظر ویژگیهای انتسابی میپردازند. در فصل 9، مفاهیم، روشها و دادههایی که در جمعیّتشناسی بهعنوان مشخّصههای اکتسابی به آنها نگاه میشود معرّفی شدهاند. این فصل شامل روشهای تحلیل و اندازهگیری مرتبط با وضعیّت زناشوئی و وقایع حیاتی مرتبط با آن مانند ازدواج و طلاق، تحصیلات، نیروی کار، اشتغال، خانواده و خانوار است. در فصل 10، مفاهیم معرّفیشدهی جدول عمر در فصل 7 بسط یافته است. ایدهی مرگ به مفهوم یک کاهش گسترش یافته و وضعیّتهایی را در نظر میگیرد که ممکن است گروههای همدوره در معرض کاهشهای چندعاملی مانند علل مختلف مرگومیر قرار گیرند. علاوه بر این، این فصل مفهوم را به تهیّهی جدولهای عمر چندحالتی گسترش میدهد که نه تنها با کاهش از زندگی به مرگ بلکه همچنین با تغییر حالتهای ممکن در میان وضعیّتهای فعّال گوناگون مانند حرکت به داخل و خارج از نیروی کار نیز تغییر میکند. فصل 11، در مورد پیشبینیهای جمعیّت است که مفاهیم، روشها و دادههای مورد بحث در فصلهای 4، 5، 6، 7 و 8 را به هم پیوند زده و جنبههای بحثشده در فصلهای 9 و 10 را شامل میشود. این فصل به تفصیل روش ترکیبی پیشبینی را که رایجترین تکنیک در پیشبینی جمعیّتها بر حسب سن و جنس است پوشش میدهد. همچنین، در این فصل روش تغییر – گروه همدوره که به دادههای کمتری نیاز دارد به بحث گذاشته شده است. علاوه بر این، این روش در پیشبینی بخشهای خاصّی از جمعیّت مانند افراد در نیروی کار و در سنّ مدرسه کاربرد دارد. همهی دادهها در معرض خطا هستند. فصل 12، برخی از روشهای معمول مورد استفاده برای ارزیابی کیفیّت دادههای جمعیّتشناختی و روشهایی برای تعدیل و تسطیح دادهها بهمنظور بهبود کیفیّت آنها را توصیف کرده است. مدل جمعیّت ثابت که در کانون نظریهی جمعیّتشناختی ریاضی است موضوع فصل 13 است. این فصل ایدههای مطرحشده در فصل 7 را به شیوهای کاملاً متمایز از آنچه در فصل 10 بحث شد، بسط داده است. برخی از ویژگیهای مهمّ این مدل مورد بررسی قرار گرفته و استفاده از آن در تحلیلهای جمعیّتشناختی بحث شده است. نتیجهگیری این کتاب در فصل 14 است که بررسی برخی نرم افزارهای جمعیّتشناختی در دسترس را فراهم میکند. با توجّه به سرعت تغییرات فناوری، این فصل را باید بهعنوان یک نقطهی شروع نگاه کرد زیرا محصولات جدید و مفید در زمان انتشار کتاب به آن اضافه شدهاند. در سراسر کتاب مثالهای عددی همراه با اطّلاعات شماری از کشورها و مقایسهی الگوهای ملّی ارائه شدهاند. در موارد ممکن پیوندهای اینترنتی (URL ها) برای منابع مختلف ارائه شده است. همهی آنها در فوریهی 2013 ارزیابی شدهاند تا اطمینان حاصل شود که مشکلی نداشته باشند. با اینحال، محلّ دادهها در اینترنت ممکن است با گذر زمان تغییر کند و خوانندگان باید برای بازیابی آنها تلاش کنند.
مطالب این کتاب به شیوهای سازمان یافته است که اجازه میدهد تا خوانندگان از یک سطح مقدّماتی به روشهای پیشرفتهتر تحلیلهای جمعیّتشناختی حرکت کنند. این رویکرد با در نظرگرفتن این نکته است که ممکن است کاربران دارای سطوح متفاوتی از مهارتهای ریاضی باشند و این رویکرد گام به گام باعث میشود تا روشهای مختلف تحلیل جمعیّتشناختی برای سطوح مختلف تخصّص در دسترس باشد. این رویکرد، از آموزش تدریجی از مرحلهی ابتدایی به روشهای پیشرفتهتر تحلیل جمعیّتشناختی پیروی میکند. روشهای تحلیل در این کتاب علاوه بر دانشجویان جمعیّتشناسی، برای افرادی از رشتههای دیگر و آنهایی که در دستگاههای دولتی و کسبوکار فعّالیت دارند ارتباط دارد.
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.