کتاب مدیریت جامع بحران

کتاب حاضر با توجه به پتانسیل بالای جامعه، اجتماعات مردمی و داوطلبین در سطوح مختلف مدیریت بحران، جهت تحقق بیشتر و تعمیق مشارکت و همکاری سازمانهای مسئول با نیروهای آموزش دیده و توانمند مردمی به عنوان بازوی اصلی جوامع نگاشته شده است.  این کتاب همچنین با نگاهی به آینده، به روشهای مختلف سعی در جستجو و ترسیم آینده ی مطلوب با توجه به فرصتها و تهدیدات پیشرو، ممکن و احتمالی در پنج فصل ”  مدیریت جامع بحران با رویکردی جامعه محور و آینده نگر” دارد. کتاب تدوین شده که در فصل پایانی با بهره گیری از آنچه در فصول قبلی گفته شده و با توجه به نقاط قوت بهره گیری صحیح از نیروهای داوطلب در پاسخگویی به سوانح، به توضیح اقدامات لازم سطوح مختلف مدیریت سوانح/ بحران و همچنین ارائه ی الگویی جامع از مدیریت بحران با رویکردی آینده نگر و با محوریت جامعه پرداخته و هدف آن انسجام دادن به مجموعه فعالیتهای مدیریت بحران در سطوح مختلف است.

پیشگفتار

فصل اول:  ضرورت آشنایی با مفاهیم رایج در حوزه مدیریت بحران

گفتار اول-  آشنایی با مفاهیم زیر مجموعه و ذیربط مدیریت بحران

خطر

خطرپذیری

تهدید

آسیب پذیری

مخاطره

واقعه

حادثه

فوریت

سانحه

بحران

بلا، مصیبت، فاجعه

مصیبت

فاجعه

ایمنی

امنیت

توانمندی

شوک خطر

ارزیابی

پیشگیری

کاهش

آمادگی

پاسخ)واکنش(

نجات

امداد

بازیابی

پیشرفت

منابع در دسترس

سیستم ملی مدیریت سوانح

سیستم فرماندهی سوانح

سیستم پردازش اطلاعات

بخش خصوصی

داوطلب

رویداد

عزای عمومی

گفتار دوم-  آشنایی با مفاهیم مدیریت بحران

جهانگیر بودن مخاطرات / بحران ها

تبعات مخاطرات

افزایش تعداد مخاطرات

افزایش آسیب پذیری در برابر مخاطرات

شرایط و مخاطرات کشور

فصل دوم:  مدیریت جامع بحران و ضرورت تبیین مفهومی آن

گفتار اول-  شناخت بحران

ماهیت بحران

انواع بحران

ابعاد بحران

شرایط و ویژگی بحران

گفتار دوم- مدیریت بحران

اهمیت و ضرورت مدیریت بحران

اقدامات مدیریت بحران

سطوح مدیریت بحران

مدیریت بحران در قوانین و استانداردها

گفتار سوم-  مدیریت ریسک

کاربرد فنّاوری در مدیریت بحران

فصل سوم: رویکردها، الگوها و مدل های مدیریت بحران

رویکردهای مدیریت بحران

الگوهای رایج در مدیریت بحران

چند نمونه دیگر از مدلهای مدیریت بحران

مدلهای سنتی و مدلهای حرفه ای در مدیریت بحران

مقایسه فرضیات مدلهای سنتی و حرفه ای در مدیریت بحران

مدلهای واکنشی)انفعالی( و پیش فعال )استقبالی(

الگوهای جامع مدیریت بحران

فصل چهارم:  چارچوب نظری مدیریت جامع بحران و تبیین ارکان آن

گفتار اول-  مدیریت جامع بحران

ارزیابی خطرپذیری)تحلیل خطر و آسیب پذیری(

مدیریت پیشگیری و کاهش اثر

• اهداف کلان
• اهداف خرد
• آمادگی
• مدیریت پیش بینی و هشدار زودهنگام
• مدیریت پاسخ گویی و واکنش
• مدیریت بازیابی)احیاء و بازسازی(

یادگیری

گفتار دوم-  آینده پژوهی و آینده نگاری

انواع آینده

اهمیت آینده پژوهی

رویکردها و پارادایم های آینده پژوهی

روشهای آینده پژوهی و شناسایی آینده

مروری بر روندهای راهبردی جهان

آینده پژوهی، برنامه ریزی و تفکر راهبردی

آینده پژوهی و مدیریت جامع بحران

گفتار سوم- مشارکت و رویکردهای اجتماعی

ضرورت و اهمیت مشارکت در مدیریت جامع بحران

انواع مشارکت اجتماعی

نمونه هایی از تجارب مشارکت جامعه محور

نتیجه گیری

توسعه

تاب آوری

توسعه پایدار

مدیریت جامع بحران و جامعه پایدار

فصل پنجم:  رویکردی جامعه محور و آینده نگر بر مدیریت جامع بحران

اپیدمی ها

راه های انتقال بیماری

سطوح بیماری

مراحل و اقدامات مختلف پیشگیری و مقابله با بیماری ها

پدافند غیرعامل

دفاع غیرعامل و مدیریت بحران

آموزش

برگزاری مانورهای آموزشی

مدیریت و بسیج منابع

مدیریت هماهنگی

مدیریت اطلاعات

مدیریت ارتباطات

مدیریت تخلیه اضطراری

عملیات جستجو، نجات و امداد

مدیریت هدایا و داوطلبان

مدیریت اردوگاه ها و اسکان موقت و اضطراری

مدیریت حفاظت و امنیت

مدیریت مستندسازی

مدیریت زباله

پاک سازی

بازتوانی