کتاب زوال اندیشه سیاسی در ایران

این نسخهء دوم زوال اندیشهء سیاسی در ایران تنها متن منقح تری از کتابی با همین عنوان نیست که ویراست نخست آن دو دهه و ویراست دوم آن نیز دهه ای پیش انتشار پیدا کرده بود… دو ویراست نخست این رسالهء پژوهشی در ناحیه ای از تاریخ اندیشهء سیاسی در ایران بود، یعنی تنها به وجوهی از تاریخ اندیشیدن ایرانی می پرداخت و از همان نخستین چاپ نیز واکنشهای موافق و مخالف بسیاری را در پی داشت. ردیه ای بر آن نوشته شد و هم زمان با آن نیز بررسی و رد دیدگاههای مطرح شده در آن موضوع طرحی مفصل قرار گرفت که تاکنون چند ده مجلد به عنوان حاصل آن طرح انتشار پیدا کرده است. همین ردیه نویسی در دانشگاه ها نیز از دیدگاه دیگری دنبال و رساله هایی نوشته شد که برخی از آنها انتشار پیدا کرده و در دسترس علاقه مندان قرار دارد.اینکه من به اشاره ای گذرا به آن طرح در این صفحات مقدماتی بسنده کرده ام و در متن نسخهء دوم دربارهء هیچ از این رساله ها که از صوادر آن طرح بزرگ بودند، بحث نخواهم کرد ازینروست که در نوشتن آن مجموعه معیارهای پژوهش علمی رعایت نشده است. منظورم این است که نمی توانسته است رعایت شود، زیرا کمابیش هیچ یک از نویسندگان آنها تخصصی در اندیشهء سیاسی نداشته است … در این نسخه افزون بر بازنویسی فصلهای نسخهء نخست سه مبحث جدید در تحول مفاهیم را نیز به آن افزوده ام. این سه بحث تعلیقه هایی بر فصلهای اصلی پیشین نیستند، بلکه بحثهای بنیادی تری هستند که، با پرتوی که بر مبانی انتقال دانش یونانی به دورهء اسلامی می افکنند، معنای نخستین فصلهای این دفتر را از بنیاد دگرگون می کنند. ازین حیث، این نسخهء دوم دفتری نوآئین در بحث “زوال اندیشه” است. این سه بحث در تحول مفاهیم، که دو مورد از آنها را بر این دفتر و دیگری را بر نسخهء دوم ابن خلدون و علوم اجتماعی افزوده ام عبارت اند از: 1. توضیحی دربارهء فهم “اغراض” فیلسوفان یونانی، به عنوان بحثی در مبانی؛ 2. بحثی در معنای اندیشیدن سیاسی و 3. ملاحظاتی دربارهء معنای “مدنی بالطبع” بودن انسان، به عنوان موردی در فهم اغراض.