کتاب بوطیقای نثر

در سنت پرفروغ و اما مستعجل ساختارگرایی ادبی، بوطیقای نثر جایگاه یگانه‌ای دارد: هم از سویی نمونهٔ بارز تلاش نقد ادبی‌ست برای پیوستن به انقلاب ساختارگرایی که تفکر نسل تودورف را سخت دگرگون کرده بود؛ و این نه‌تنها در وام‌گیری ابزار نظری نقد از دیگر حوزه‌های پیشرو ساختارگرایی (زبان‌شناسی، انسان‌شناسی، فلسفه و روان‌کاوی) بلکه نیز در برداشت تازه نسبت به خود کنش نقد نمود یافته است. هم، از سوی دیگر، علائم بی‌بست عنقریبِ این نوع وام‌گیری چیزی نیست که از نگاه خوانندهٔ نکته‌بین دور بماند. بعید است تصادف صرف باشد که از فردای انتشار، فاصلهٔ تودورف با این نگاه دم به دم بیشتر شده تا آن‌جا که سرآخر از محافظه‌کارانه‌ترین اشکال ممکنِ نقد سر درآورده، و درعین‌حال کتاب، به اقرار مؤلف هنوز پراقبال‌ترین کار اوست.
از این لحاظ سوای ارزش‌های فی‌نفسهٔ کار تودورف و خاصه استحالهٔ نقدِ قصه به «قصهٔ نقد»، ضرورت خواندن بوطیقای نثر همانا ضرورت اندیشیدن به برون‌رفت از عسرتی‌ست که نقد ادبی بدان دچار آمده؛ ضرورت طرح این پرسش که چرا جهشی که درونی‌کردن انقلاب ساختارگرایی در دیگر ساحت‌های تفکر رقم زده، در نقد ادبی به بازگشت ارتجاعی به سده‌های پیشین انجامیده، آن‌گاه که منتقد ساختارگرا خواسته نسبت ادبیات و سیاست را در کانون تفکر خویش قرار دهد؟ باری، بوطیقای نثر به نظر نقطه‌ای می‌آید که باید از نو از آن‌جا شروع کرد. نقطه‌ای که می‌توان نقطهٔ سقط ساختارگرایی در ادبیاتش نامید.