کتاب درآمدی بر فهم جامعه مدرن کتاب دوم

فهم جامعه‌ي مدرن مجموعه‌اي چهارجلدي است که ويراستار متن اصلي آن نظريه‌پرداز بزرگِ جامعه‌شناسي و مطالعات فرهنگي، استوارت هال، است. اين مجموعه بر اين ديدگاه کلي استوار شده که شکل‌گيري جامعه‌‌هاي مدرن و چندوچونِ عمل‌کردِ آن‌‌ها را بايد به‌صورت چندعلتي تبيين کرد و ترکيبي از چند فرآيند را در آن‌ها دخيل دانست: فرآيندهاي سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي. اين فرآيندهاي چندگانه شالوده‌ي ساختاري کتاب را نيز رقم زده‌اند. جلد يکم، صورت‌بندي‌هاي مدرنيته، به شکل‌گيري نهادهاي سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جامعه‌ي مدرن اختصاص دارد؛ جلدهاي دوم و سوم، يعني اشکال سياسي و اقتصادي مدرنيته و اشکال اجتماعي و فرهنگي مدرنيته، به بررسي فرآيندها و مسائل جامعه‌ي مدرن اختصاص دارند که برخي در سراسر دوره‌ي مدرن استمرار دارند و برخي ديگر پديده‌هايي مربوط به دوره‌ي خاصي از حيات جامعه‌ي مدرن هستند. جلد چهارم اين مجموعه، مدرنيته و آينده‌هاي آن، بر پايه‌ي عوامل چهارگانه‌ي فوق، به بازشناسي نيروهاي اجتماعي در حال ظهور و فرآيندهاي متضادي مي‌پردازد که جامعه‌ي مدرن را از بيخ و بن تغيير مي‌دهند. اشکال سياسي و اقتصادي مدرنيته از پنج فصل تشکيل شده است. فصل نخست، “دموکراسي در جوامع مدرن”، تحليلي از ايده‌ي دموکراسي مدرن و محدوديت‌هاي دامن‌گير آن به دست مي‌دهد، و از تحولاتي سخن مي‌گويد که در خودِ دموکراسي روي دادند و باعث شدند امروز دموکراسي به رايج‌ترين و پوياترين شکل سياسي مدرن بدل شود. در فصل دوم، “دولت در جوامع سرمايه‌داري پيشرفته”، مؤلف به بررسي ماهيت دولت سرمايه‌داري پيشرفته و مناسبات آن با جامعه‌ي مدرن مي‌پردازد. فصل سوم، که به بررسي “فرهنگ سياسي و جنبش‌هاي اجتماعي” مي‌نشيند، پرسش‌هايي را در مورد بستر اجتماعي عملِ دولت، نفوذ ارزش‌هاي اجتماعي و شکل‌گيري منافع اجتماعي در چارچوب حيات سياسي مطرح مي‌کند. فصل چهارم که عنوان “شهروندي و دولت رفاه” را بر تارک خود دارد، مي‌کوشد تا پي‌آمدهاي مدرنيته‌ي سياسي براي فرد و تکوين درک مدرن از شهروندي را بررسي کند. و فصل پنجم، “فورديسم و صنعت مدرن”، ويژگي‌هاي اصلي فورديسم را بررسي مي‌کند که ازجمله عبارت‌اند از توليد انبوه بر پايه‌ي فن‌آوري خط مونتاژ، پديدآمدن کارگر انبوه‌ساز، و نقش دولت در ايجاد بازارهاي انبوه. در پايان هر فصل، گزيده‌ي کوتاهي از چند کتاب کلاسيک و معاصر مربوط به موضوع آمده، که خواننده را با نوشته‌هاي‌ متفکران و نظريه‌پردازان مهم درباره‌ي موضوع فصل آشنا مي‌کند.