کتاب جنگ روانی

تاریخ جنگ به قدمت تاریخ آدمی است. در گذشته رکن اساسی پیروزی در جنگ، حذف فیزیکی دشمن بود. اما هم اکنون پا به پای پیشرفت در ساخت فن آوری های جنگی، از بین بردن روحیه، به تنش کشاندن و ایجاد اضطراب روانی دشمن از یک سو و تاثیر بر ذهن دشمن، تحریف حقیقت و تخریب فرهنگی از سوی دیگر، نقش اصلی و اساسی یافته است، تا بدانجا که امروز مسجل شده است برنده نهایی جنگ کسی است که ابتدا دشمن را در جنگ فرهنگی و روانی شکست داده باشد. برای مقاومت در برابر جنگ روانی – فرهنگی که اولین ابزار آن رسانه است، ناگزیریم ماهیت رسانه و جنگ روانی را به درستی بشناسیم تا خود را در برابر آن آماده سازیم. جنگ روانی مفهومی است که از جنگ جهانی اوّل به بعد توسط آمریکائی ها مطرح شده و رفته رفته فراگیرتر شده است. ارائه تعریف همه پسند از آن دشوار است زیرا در طول سال ها و بسته به شرایط سیاسی مختلف در جهان، معانی متفاوت و حتّی الفاظ گوناگون معادل آن به کار رفته است: جنگ سرد، جنگ افکار، جنگ سیاسی، فعّالیت های اطّلاعاتی بین-المللی، مبارزه اطّلاعاتی، جنگ تبلیغاتی، تحریک و جنگ کلامی از آن دست اند. امّا تسامحاً می توان پذیرفت که جنگ روانی استفاده از تبلیغات بر ضدّ دشمن، همراه با اقدامات عملی ای است که دارای ماهیت نظامی، اقتصادی یا سیاسی باشد. بنابراین استفاده برنامه ریزی شده از هر یک از انواع ارتباطات به منظور تأثیر بر عواطف و افکار یک گروه دشمن رکن اصلی آن است و پای “رسانه ها” ، پای اطّلاعات، تبلیغات، شایعه پراکنی، افکار عمومی را به میان می کشد. امروز امپریالیسم فرهنگی با سلطه کامل بر وسایل ارتباط جمعی و با استفاده از تکنیک های جنگ روانی، برای همسان سازی فرهنگی و استحاله نظام های ارزشی اصیل تلاش می کند. در کتاب حاضر نویسنده با نگاهی عمیق و موشکافانه به جنگ کلامی می پردازد. علت انتخاب عنوان مزبور ، آن بود که کلام چه مخفی و چه علنی، چه شفاهی و چه مکتوب، از سلاح هایی محسوب می شود که به سمت ذهن و فکر انسان نشانه رفته است و در صورتی که بتواند بر احساسات او غلبه یابد، قادر خواهد بود تا اعماق وجود انسان نفوذ کند. کتاب ” جنگ روانی” در هشت بخش تدوین شده است. بخش اول کتاب پیدایش رفتارهای اجتماعی جنگ روانی، ریشه های تاریخی و مفاهیم مختلف آن را مورد تحلیل و بررسی قرار می دهد و بخش دوم سازماندهی جنگ روانی و قبلیت های افراد در برخورد با این جنگ روانی را گوشزد می کند. بخش سوم طرح ریزی عملیات جنگ روانی و هدف های سیاسی و نظامی آن را معرفی کرده و بخش چهارم عرصه های ارتباطات را در شیوع این جنگ روانی برمی شمارد. بخش پنجم با عنوان شایعات آفت جامعه، به تعریف شایعه، طبقه بندی شابعات، شایعه از دیدگاه روانشناسی، راهنمای تحلیل شایعات و مقاومت در برابر شایعات را به تفصیل بیان کرده و زوایای هر یک را برای خوانندگان روشن می سازد. بخش ششم نیز تاثیر افکار عمومی و تبلیغات را در گسترش جنگ روانی مورد تحلیل قرار داده و به بیان انواغ تبلیغات و نقش نظرخواهیها در ارزیابی جنگ روانی می پردازد. بخش هفتم کتاب حاضر نقش اطلاعات در جنگ روانی ، اطلاعات تبلیغاتی و تحلیل تبلیغات موشکافانه مورد بررسی قرار می گیرد و در نهایت بخش آخر کتاب با عنوان کاربرد، انقلاب 23 ژوئیه بر ضد روشهای استعاماری و ارتجاعی را به عنوان نمونه نام برده و آن را در مقاطع مختلف در بوته نقد و بررسی قرار می دهد.