کتاب سرمایه داری و رانه مرگ اثر بیونگ چول هان 1404

کتاب «سرمایه‌داری و رانۀ مرگ» نوشته بیونگ چول هان، یک بررسی انتقادی از جنبه‌های مخرب سرمایه‌داری در عصر معاصر است. بیونگ چول هان نویسنده آلمانی، نظریه پرداز فرهنگی و استاد دانشگاه برلین است. او درباره موضوعاتی مانند شفافیت، فرسودگی و تأثیر نیروهای بازار نئولیبرال بر جامعه مطالب زیادی نوشته است. آثار او به دلیل تحلیل انتقادی از پدیده های فرهنگی و اجتماعی معاصر شهرت دارد. او در این کتاب از مفهوم فرویدی «رانۀ مرگ» برای نقد سیستم اقتصادی مدرن بهره گرفته است. به بیان وی، آنچه ما اغلب به عنوان رشد اقتصادی در نظر می گیریم، در واقع نوعی «رشد توموری» است که ارگانیسم اجتماعی را مختل می کند. این رشد، یک رشد مولد نیست، بلکه مخرب است و منجر به فجایع زیست محیطی، اجتماعی و روانی در سطوح کلان می شود. رانۀ مرگ بیانگر این حالت است که خودتأییدگری و خود تخریبی را با هم ترکیب می کند و افراد و جوامع را به سمت بهینه‌سازی خود تا مرز فروپاشی سوق می دهد. هان بحث می کند که چگونه رقابت بی رحمانه در سرمایه داری منجر به سردی عاطفی و بی تفاوتی نسبت به دیگران و خود می شود. این جدایی عاطفی نتیجه تلاش بی وقفه برای موفقیت و بهره‌وری هرچه بیشتر است. نویسنده همچنین به بحران های سلامت روانی که توسط فشارهای سرمایه داری تشدید شده است، اشاره می کند. مطابق با تحلیل وی، رانۀ مرگ به شکل فرسودگی شغلی، افسردگی و سایر مسائل مربوط به سلامت روان که در جامعه مدرن رایج است، ظاهر می‌شود. به طور کلی، کتاب «سرمایه داری و رانش مرگ» اثر قابل توجهی در حوزه نظریه فرهنگی و فلسفه اجتماعی به شمار می آید که در آن نویسنده با بکارگیری مفهوم رانۀ مرگ فروید در حوزۀ سرمایه داری، نقد قانع کننده ای از جنبه های مخرب نظام اقتصادی مدرن ارائه می کند. این کتاب منبع ارزشمندی برای کسانی است که علاقه مند به درک پیامدهای منفی روانی و اجتماعی نظام سرمایه داری هستند.

بیونگ چول هان را می‌توان یکی از بهترین نامزدها برای فیلسوفِ دورانِ کنونی در نظر گرفت. اگرچه ۲۰ سال از زمان انتشار نخستین کتابش می‌گذرد -اولین کتاب او یک تک‌نگاریِ خواندنی دربارۀ مفهوم اشتیمونگ۱، یا ملال، در آثار هایدگر بود- آثار او فقط از سال ۲۰۰۹ به این سو به دیگر زبان‌ها بازگردانده شده است. حالت درون‌نگرانۀ کتابِ نخستش بر کتاب‌های بعدی او نیز حاکم بوده است، و چرخشی مشخص به‌سوی امر سیاسی، و به‌ویژه به‌سوی مدل‌های تاریخی اجبار، تنها با انتشار کتاب قدرت چیست؟۲ در سال ۲۰۰۵ نمایان شد. در سال ۲۰۱۰، هان کتاب ساختارشکن خود را منتشر کرد، که با نام جامعۀ فرسوده۳ به انگلیسی ترجمه شده است، و کم‌کم در خارج از آلمان، کشور محل اقامتش، مورد توجه قرار گرفت. از آن پس، آثار او به بیش از ده‌بیست زبان بازگردانده شده و، طی دو سال گذشته، آمریکا و انگلیس هم به این جریان پیوسته‌اند: اکنون استنفورد و اِم.‌آی.‌تی هر کدام دو کتاب منتشر کرده‌اند، و سه کتاب دیگر هم در ماه‌های آتی منتشر خواهد شد.