کتاب مالیخولیای غزل

با چينش جزءبه‌جزء ويژگي‌غزل‌هاي ديوان شمس، به چنين نتيجه‌ي کلي‌اي مي‌رسيم كه مجموعه‌ي غزل‌هاي اين ديوان، منظره‌ي تمام نماي كل شعر و بلكه ادبيات ما مي‌تواند باشد. خواه در مباحث گوناگون زباني و هنري، خواه در وجوه متعدد نوآوري. به زبان ديگر، غزل‌هاي مولانا نشان‌دهنده‌ي تمام گستر‌ه‌ي ادبيات ماست. اين حرف به اين معناست كه اگر ما ظرفيت خاصي را در شعر يا نثر كساني چون سعدي، حافظ، بايزيد بسطامي، بيدل دهلوي، عطار، صادق هدايت، احمدرضا احمدي، يدالله رويايي و …‌مي‌بينيم،‌نمونه‌ي کمال‌يافته‌ي آن اتفاق يا ظرفيت را پيش از آن در غزل‌هاي ديوان شمس، مي‌توان نشان داد.