کتاب مبانی اطلاعات سینمایی

چكيده :

تا پیش از ظهور مبحث «مطالعات سینمایی» به عنوان یکی از الگوهای اصلی تحقیقات نظام‌مند درباره سینما، این عرصه عمدتاً به دو الگوی متفاوت و حتی متعارض تقسیم می‌شد: 1) فیلمها را پدیده‌ای جدا از سایر پدیده‌های فرهنگی و اجتماعی می‌دید و تفاسیر خود را بر اساس روابط میان عناصر درون فیلم انجام می‌داد؛ 2) آثار سینمایی را روساخت پدیده‌های کلان‌تر غیر سینمایی می‌دید و بدون رعایت استقلالی برای آنها فیلم را آیینه راست‌نما یا کج‌تاب زیرساختهای اقتصادی و سیاسی جامعه می‌دانست. اما الگوی «مطالعات سینمایی» پروژه‌ای است بلندپروازانه برای یافتن راه سوم: چگونه می‌توان هم‌زمان با قائل بودن استقلال زیبایی‌شناختی آثار سینمایی، آنها را به تمامی در تاروپود جامعه تنیده دانست؟ این شیوه‌ای است متأثر از روال معمول در حوزه «مطالعات فرهنگی»، و نیز حوزه‌های جدیدتری مانند ماتریالیسم فرهنگی و تاریخی‌نگری جدید، که خود محصول تحولات عمیق در عرصه علوم انسانی و نظریه فرهنگی در دهه‌های اخیر است. فعالان عرصه «مطالعات سینمایی» می‌کوشند به مدد انواع رویکردهای تفسیری، که دامنه آن از «بوطیقای تاریخی سینما» تا « نقد ایدئولوژی» گسترده است، بازنمایی معانی و هویتها را در آثار سینمایی بررسی کنند. بنابراین «مطالعات سینمایی» خصلتی میان‌رشته‌ای دارد که آن را از حوزه‌های پژوهشیِ سنتی‌تری مانند تاریخ سینما، جامعه‌شناسی سینما، روان‌شناسی سینما، و فلسفه سینما متمایز می‌کند؛ و البته همین ویژگی آن را هم‌زمان به چیزی کمتر و بیشتر از یک رشته دانشگاهیِ آشنا تبدیل می‌سازد. تأمل در یافته‌های «مطالعات سینمایی» ما را به تفکر دوباره درباره سینما، بضاعتها، امیدواریها و ناامیدیهای متصور برای آن فرا می‌خواند.