کتاب مبانی حقوق بشر از دیدگاه اسلام و دیگر مکاتب 1404

انسان به زیستن در اجتماع نیازمند است و سعادت خویش را نیز از طریق زیست جمعی کسب می‌کند؛ پس نمی‌توان نظام حقوقی او را به‌گونه‌ای سامان داد که مصالح جامعه در آن لحاظ نشود. در‌عینِ‌حال، فلسفۀ لحاظ مصالح جمعی نیز سعادت فرد است؛ پس مصالح جمعی نیز نمی‌تواند ناقض حقوق اساسی فرد باشد. از‌این‌رو، در یک نظام حقوقی مطلوب باید هر دو امر لحاظ شود؛ نه فرد فدای جمع شود و نه مصالح عمومی به حدی مهم انگاشته شوند که مانع رشد و کمال فرد باشند.

کتاب مبانی حقوق بشر از دیدگاه اسلام و دیگر مکاتب در چهار بخش سامان یافته است:

بخش اول: حقوق بشر از گذشته تا کنون؛ در این بخش، ضمن بررسی سیر تحول مفاهیم حقوق بشر در غرب از دوران یونان باستان تا زمان حاضر، همسو با مباحث آینده، اسناد حقوق بشر راشناسایی و مقایسه کرده، واکنش های انجام گرفته در برابر جهانی شدن آن ها بیان شده و در قسمت پایانی، امری بودن این اسناد را در عرصه روابط معاصر بین الملل تحلیل خواهد شد.

بخش دوم: اصول و مبانی نظری حقوق بشر در اسلام و غرب؛ هدف اصلی در این بخش ارائه تعاریفی از حقوق بشر و خاستگاه آن، نظریات اساسی درباره آن و مقایسه اش با دیدگاه اسلام در این باره می باشد. در این فصل، انسان مداری به عنوان مکتب فکری زیربنای حقوق بشر غرب تشریح، و ارتباط آن با اصول حاکم بر اسناد حقوق بشر تبیین می گردد.

بخش سوم: سنجش حقوق بشر اومانیستی و تطبیق آن با منابع اسلامی؛ در این بخش وجوه همسانی و ناهمسانی حقوق بشر در نظام فکری اسلام و مدرنیته بررسی می شود. پاره ای از این بخش به بیان وجوه اختلاف و اصول ناسازگاری حقوق بشر غرب با اسلام اختصاص دارد.

بخش چهارم: حقوق بشر از دیدگاه دیگر ادیان و مکاتب؛ در این بخش به شماری از مکتب های فکری و سیاسی که به نحوی منتقد حقوق بشر مدرن هستند اشاره شده است.این مکاتب عبارتند از: محافظه کاری، رمانتیسم، مارکسیسم، فاشیسم، اگزیستانسیالیسم، تأویل گرایی، پست مدرنیسم و جماعت گرایی.