نویسنده در این کتاب نظریاتی در مورد زیربنای شخصیت و ساختار اخلاقی بشر مطرح میکند که بسیار بحث برانگیز هستند. نظریاتی مثل: ساختار ماشین گونه بشر، تعیین عوامل ساختاری شخصیت انسان، ارضای تمایلات احساس حاکم بر بشر به عنوان اصلی ترین انگیزه ی انسان، نظریه ی تربیت پذیری بشر، رد نظریه ی اراده آزاد و جایگزینی آن توسط انتخاب آزاد. تواین به صحیح بودن نظریاتی که در این مکالمه از دیدگاه مرد سالخورده مطرح کرده است اعتقاد راسخ داشت و این کتاب را انجیل خود می نامید. ز گهواره تا گور بشر هیچ کاری انجام نمی دهد مگه این که هدف اول و مقدم آن کسب آرامش خاطر و آسایش نفسانی خودش باشد.