کتاب پوشش ريسك در مالي اسلامي اثر سامي ابراهيم السويلم 1404

کتاب پوشش ریسک در مالی اسلامی اين كتاب سعي دارد تا چارچوبي را براي مطالعه مديريت ريسك و راهبردهايي براي طراحي ابزارهاي پوشش ريسك بر اساس اصول اسلامي و قوانين مبادله توسعه بخشد. براي همين امر ابزارهاي مختلفي را براي كنترل كردن و كاهش ريسك‌هاي مرتبط با قراردادهاي اسلامي پشنهاد مي‌دهد. اين ريسك‌ها شامل ريسك سرمايه، ريسك نرخ بازدهي، ريسك نقدينگي و ريسك نرخ ارز مي‌باشد. در اين فرآيند، نگرش اسلامي در رابطه با ريسك مورد ارزيابي قرار گرفته است و راهبردهايي براي توسعة محصولات اسلامي طرح‌ريزي شده است. نگارنده در كتاب حاضر نخست نوسانات موجود در بازارهاي بزرگ مالي و سپس مباحث جاري در زمينة اوراق مشتقه را مرور مي‌كند. در ادامه نگرش اسلامي در خصوص مقولة ريسك را مطرح و در اين راستا نظرية “غرر” را از منظر قوانين شريعت و دلايل اقتصادي بررسي مي‌كند.

در پايان نيز سه نوع از راهبردهاي اسلامي پوشش ريسك را ارزيابي مي‌نمايد. كتاب فوق در هشت فصل نگارش يافته است. در فصل اول نويسنده به ذكر مقدمه‌اي درباره كتاب و مسائل مطرح در آن مي‌پردازد. در فصل دوم با عنوان «بيان ريسك؛ نوسانات بازارهاي مالي»، نوسانات موجود در بازارهاي بزرگ مالي مرور ‌شده است. بخش سوم با عنوان «اوراق مشتقه»، نويسنده به مرور مباحث جاري در مورد اوراق مشتقه مي‌پردازد. در بخش چهارم با عنوان «رويكرد اسلامي»، نگرش اسلامي در مورد مقوله ريسك مطرح مي‌گردد. همچنين نظريه‌هاي دانشمندان مسلمان در مورد ريسك نيز بررسي مي‌شود. در اين بخش نشان داده مي‌شود كه قانون ميانه آماري، يكي از معيارهاي اثربخش در تشخيص اين دو ريسك (ريسك مشروع و شرط‌بندي) است.

در بخش پنجم با عنوان «نظرية غرر»، نظريه غرر مطرح مي‌شود. اين تئوري از منظر قوانين شريعت و دلائل اقتصادي مورد بررسي قرار مي‌گيرد. در اين فصل بحث مي‌شود كه غرر عمدتاً به عنوان يكي از مصاديق بازي با مجموع صفر به شمار مي‌رود. بنابراين چنين ساختاري انگيزه‌ها و رفتارهاي نظام‌مند را كه موجب افزايش ريسك و بي‌ثباتي مي‌شود، از بين خواهد برد. در بخش ششم با عنوان «مهندسي مالي براي پوشش ريسك»، مهندسي مالي از نقطه‌نظر اسلامي بررسي مي‌شود. اصول و راهبردهاي توسعة ابزارها در اين فصل مورد بحث و بررسي قرار گرفته است و نمونه‌هايي از اين اصول و راهبردها در موردكاوي‌هاي مالي اسلامي معاصر مطرح شده است. در بخش هفتم با عنوان «ابزارهاي الامي براي پوشش ريسك»، سه نوع از راهبردهاي پوشش ريسك مطرح مي‌شود و هر كدام از آنها شامل چندين ابزار مي‌باشد. هر كدام از اين ابزارها مورد بحث و ارزيابي قرار گرفته است. بخش هشتم نيز به نتيجه‌گيري اين كتاب اختصاص دارد.